ارزیابی لرزه ای پل های بتنی در اثر مولفه قائم زلزله در نواحی نزدیک گسل

درباره مشخصات مولفه افقی زلزله در دهه های اخیر تحقیقات و مطالعات گسترده و مفصلی هم از دیدگاه مهندسی زلزله و هم از دیدگاه زلزله شناسی صورت پذیرفته است. در حالی که در مورد مولفه قائم زمین لرزه این مطالعات و تحقیقات به طور گسترده انجام نشده است، این در حالیست که رکوردهای ثبت شده در نواحی نزدیک گسل نشان دهنده حرکت شدید قائم زمین می باشد و ارتعاشات قائم زمین در نواحی نزدیک گسل باعث خرابی های گسترده ای در بسیاری از سازه هایی که حتی مسائل مربوط به آیین نامه زلزله را نیز رعایت کرده اند، گردیده است. این موضوع سبب شد محققین بیشتر به این مسئله توجه کنند و با بررسی های انجام شده مشخص شد که در پریودهای کوتاه و در فواصل نزدیک گسل،تاثیر مولفه قائم زلزله به مراتب بیشتر و حتی در برخی موارد بسیار شدیدتر از مولفه افقی می باشد. شواهد تجربی به دست آمده در این زمینه مربوط به چند زلزله مهم سال های گذشته از جمله زلزله 1994 نورتریج و زلزله 1995 کوبه و زلزله 2003 بم می باشد. پاپازگلو و الناشای ( 1996 ) با بررسی تعداد زیادی از گسیختگی های مشاهده شده در پل ها در زلزله های نورتریج و کوبه نشان دادند که خرابی اکثر ستون ها به علت افزایش نیروی محوری حاصل از مولفه قائم زلزله بود، همچنین با بررسی اثرات مولفه قائم زلزله بر روی ساختمان ها و پل ها مشاهده کردند که متناوب شدن نیروی محوری المان های قائم، منجر به کاهش ظرفیت برشی ستون ها می شود و این مشاهدات به کمک شبیه سازی عددی تایید شدند. این در حالیست که بسیاری از آیین نامه های موجود اثرات مربوط به مولفه قائم را به طور غیر مستقیم یا موضعی در نظر می گیرند و آن را به صورت ضریبی از طیف مولفه افقی معرفی نموده اند. این نسبت برای اولین بار در سال 1973 توسط نیومارک و برابر( v/h = 2/3 ) معرفی گردید. به همین دلیل در این تحقیق به بررسی بیشتر اثرات مولفه قائم زلزله بر روی پل های بتنی در نواحی نزدیک گسل می پردازیم.